Genom & Epigenom
Telomer Uzunluğu
Telomerler, kromozomların uçlarında yer alan tekrarlayan nükleotid dizilerinden oluşan koruyucu yapılardır. Hücre bölünmesi sırasında DNA'nın zarar görmesini engelleyerek kromozom uçlarının kaybını önlerler.
Her hücre bölünmesinde telomerler kısalır; kritik seviyeye indiğinde hücreler senesans veya apoptoza girer. Bu nedenle telomer uzunluğu, biyolojik yaşın önemli bir göstergesidir.
Kısa telomerler kardiyovasküler hastalıklar, kanser ve yaşa bağlı sorunlarla ilişkilidir. Telomeraz aktivitesi yaşla azalır; telomer kısalmasını hızlandırır.
qPCR, telomer ölçümü için yaygın ve pratiktir; uzun okuma NGS teknolojileri (örn. Oxford Nanopore) telomer yapısı ve modifikasyonlarına dair daha bütünsel analiz sunar.
Referanslar
- Ghimire S, Hill CV, Sy FS, Rodriguez R. Decline in telomere length by age… PLoS One. 2019.
- Cawthon RM. Telomere measurement by quantitative PCR. Nucleic Acids Res. 2002.
- O'Callaghan NJ, Fenech M. A quantitative PCR method for measuring absolute telomere length. Biological Procedures Online. 2011.
- Hastings WJ, et al. Comparing qPCR and DNA methylation-based measurements of telomere length… Aging. 2022.
- Aubert G, et al. Collapse of telomere homeostasis in hematopoietic cells… PLoS Genetics. 2012.
- Schmidt, T.T., et al. (2024). High resolution long-read telomere sequencing reveals dynamic mechanisms in aging and cancer. Nat Commun 15, 5149.